Sveti Sava – Diplomata, politicar, crkveno-državni organizator

Sveti Sava

Ko je Sveti Sava

Sveti Sava je najmladji sin raškog župana Stefana Nemanje, princ Rastislav, rodjen oko 1170 godine.

Deo Huma dat mu je na upravljanje već sa 17 godina.
Upravu nad vlastelinom i život na dvoru on je zamenio želji i izboru da se zamonaši.
Iz svedočenja njegovog biografa Teodosija saznajemo da je Sveti Sava objasnio roditeljima kako ide u lov na jelene, a stigao je na Svetu Goru.

Raški veliki župan, pred očevu veliku poteru, baca postriženu kosu i svoje svetovne haljine.
Monaško ime Sava uzeo je po Svetom Savi Jerusalimskom.
Na Svetoj Gori ostao je 16 godina.

Gradnja Hilandara

Sveti Sava – Gradnja Hilandara

Početkom 1197 godine Stefan Nemanja odriče se prestola, i dolazi u Svetu Goru, u manastir Vatoped, da bi postao monah.

Dočekao ga je sin monah Sava.
Kada su zajedno odlučili da osnuju Hilandar, Sava je ocu bio desna ruka.
Već star veliki župan Simeon, poverio je Savi sve svoje graditeljske i diplomatske poslove.

Savi ništa od toga nije bilo strano jer je još kao sedamnestogodisnjak već bi upućen u svaki detalj diplomatiji.
Ostavio je snažan utisak na cara Fridriha Drugog Barbarosu kada ga je dočekao u otadzbini.
Poznavao je i sve vizantijske careve kao i sve uticajne ljude onog vremena.

Otac Simeon 1200 godine 13 februara, umire u svojoj zaduzbini Hilandaru, Sava mu ubrzo piše žitije, na srpskom narodnom jeziku.

Značaj tog dela prevazilazi biografiju.To delo nije samo opis Nemanjine smrti nego je i temelj srpske književnosti, pa je taj prvi spis na srpskom jeziku zapravo svetske vrednosti.

Sveti Sava napisao je mnogobrojna dela kao što su : Pismo Spiridonu, Hilandarska povelja, Karejski Hilandarski i Studenički tipik, život Simeona Nemanje, tako da je Sveti Sava bio i književnik.
Iz svoje isposnice on je bolje i dalje video nego njegov brat Stefan Prvovencani sa prestola.

Njemu su bile vidljive sve opasnosti koje su pretile nemanjickoj državi.
Latinski car sa juga, madjarski kralj sa severa, Mlečići i epirski despot sa zapada a bugarski car Boril sa istoka.

Gospodar Zete, stariji Savin brat, Vukan vodio je politiku prislanjanja na Zapad.
I drugi njegov brat Stefan bio je kolebljiv u najvažnijoj oblasti za naš narod Raškoj. Papa mu šalje zlatnu krunu što bi onda značilo priklanjanje zapadnoj crkvi i Rimu.
Tada su braća zaratila medjusobno. Mošti Svetog Simeona iz Hilandara u Studenicu donosi Sava 1208. godine, i nad njima miri zavadjenu braću.
Nije mu bilo teško shvatiti da ako se Raška prepusti Rimu, da će je pregaziti madjari, kao što su bili pregazili Bosnu i Hrvatsku u svoj svojoj težnji da prodru na Balkan.
Sava je dovodio svoje učenike na najvažnije položaje i uvodio novu crkvenu organizaciju.

Putovao je daleko do Jerusalima, da bi obezbedio nezavisnost Srpske pravoslavne crkve, a srpskoj nemanjičkoj državi samostalnost.

Tako je Sveti Sava postao prvi zakonodavac dajući sa svojim saradnicima zbornik zakona Nomokanon ili Krmciju mladoj srpskoj državi i crkvi.

Bio je u prilici da kruniše, pa i da savetuje tri kralja svog brata Stefana Prvovencanog, kralja Radolava i kralja Vladislava i da u njihovo ime vodi pregovore sa inostranim vladarima i crkvenim upravljačima.

Smrt Svetog Save- Sinovac je trazio mosti

Milos Crnjanski ističe da nema ništa što bi se moglo meriti sa tom duhovnom Savinom zgradom koja je od svih drugih i trajnija i svetlija.

U njegovoj crkvi drvorez, arhitektura, slikarstvo, umetnost ali i obrada zlata, srebra, tkanja, vezova koja je naša balkanska prepoznatljivost.

Dvanaesti vek, Savino doba predstavio je Božidar Kovačević kao plodno, rodno, puno života i pokreta kao epohu Save Raškog i Franje Asiskog vreme krstaških ratova, doba kad se isčezli anticki svet budi i kad se kroz sumrak srednjeg veka javljaju prva svetla renesanse i naseg modernog doba.

Sa svojim pronalascima, radoznalošću i jeresima jer je to doba prvih kompasa, vetrenjača, mehaničkih časovnika dvanaesti vek je doba nemira, budjenja i iznenadjenja.

U Trnovu u Bugarskoj 1235.godine Sveti Sava umire a tu je i sahranjen.

Njegov sinovac uspeo je izmoliti njegove mošti i sahraniti ih u svojoj zaduzbini u Mileševi.
Ali Sava i posle smrti bio je svuda prisutan. Svi manastiri su bili njegovi, u svakoj crkvi nalazili su se njegovi portreti i njegove misli.

Turcima kojima je smetao ovakav način voljenja smislili su da mu se spali telo. I to su i ucinili.

Ali kako se pisalo ono se tada nije rasulo u prah nego u svetlost.
Sveti Sava je jedan od prvih srpskih svetitelja čije se ime proslavlja u crkvi i u njegovom narodu svakog 27.januara.